Шығыс Қазақстан облыстық сотында екінші деңгейлі банк өкілдерінің қатысуымен жұмыс кеңесі өтті. Кеңес жұмысына Шығыс Қазақстан облыстық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасының төрағасы Дамир Әбдіғалиев, Банк Омбудсманы Ерсерік Сийрбаев, облыстық соттың судьялары, Екінші деңгейдегі банктердің өкілдері және медиаторлар қатысты.

Мәжіліс бейнеконференция арқылы өтті.

Отырыс барысында іс-шараға қатысушылар банк шарттарынан туындайтын даулар бойынша татуласу институтын дамыту және осындай дауларды соттан тыс тәртіппен шешу кезінде банк омбудсманының рөлін жандандыру мәселелерін талқылады.

Атап айтқанда, Банк омбудсманы Е.Сийрбаев іс-шараға қатысушыларды банк омбудсманының жұмыс істеуі мен қызметінің құқықтық негіздері, банктік қарыздар бойынша даулар мен келіспеушіліктерді сотқа дейін реттеу тәртібі туралы хабардар етті.

Банк омбудсманы институты әлемдік тәжірибеде татуластыру рәсімдерін дамытудың ең перспективалы бағыты болып табылады.

Қазіргі уақытта банктік даулар тақырыбы бұрынғыдан да өзекті. Сарапшылардың пікірінше, қоғамда халықтың несие алуы байқалады. Карантин жағдайында өткен жыл, әсіресе, еліміздің азаматтары үшін оңай болған жоқ. Кәсіпорындар тоқтап қалды, азаматтардың қаржы ұйымдары алдындағы берешекті өтеу мүмкіндігі болмады. Банктер өз тарапынан бұл мәселеге немқұрайлы қарады, несиелер бойынша сомаларды төлеуді кейінге қалдыруды немесе бөліп-бөліп төлеуді ұсынды.

Көп жағдайда банк дауларын сотқа дейін реттеу шараларының және даулы жағдайларды соттан тыс шешудің тиімді дамуының арқасында қоғамдағы жанжалдарды азайтып, оңтайлы шешім табуға мүмкіндік туды.

2019 жылы сот тәртібімен қаралатын банктік даулар санының ұлғаюына байланысты, сондай-ақ дауларды шешудің баламалы тәсілдерін қолдануды жандандыру мақсатында Шығыс Қазақстан облыстық соты Жоғарғы Сот судьясы Ұлбосын Сүлейменованың қатысуымен «дөңгелек үстел» өткізді, онда «банктік қарыз шарттарынан туындайтын дауларды сотқа дейін реттеу» пилоттық жобасын іске қосуға бастамашылық жасалды.

Бұл пилоттық жоба қолдау тапты және бүгінгі күні оның нәтижелерін бағалауға болады. Жобаны іске асыру жекелеген Екінші деңгейдегі банктердің татуласу институты мен қол жеткізілген келісімдер белсенді түрде іске асырылып жатқанын көрсетті. Осылайша, статистикаға сәйкес, аяқталған банктік даулардың саны жыл сайын азаяды. 2019 жылы 7748, 2020 жылы – 789 талап арыз қаралды.

Дамир Әбдіғалиев сондай-ақ пилоттық жоба Семей және Өскемен қалалық соттарының базасында іске асырылып жатқанын, Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Өскемен қаласындағы өңірлік өкілдер басқармасымен, «АТФ Банк», «Форте Банк» және «Еуразиялық банк» және «Банк ЦентрКредит» филиалдарымен тиісті меморандумдарға қол қойылғанын атап өтті.

«Дөңгелек үстел» соңында қатысушылар банк омбудсманын тарта отырып, банк дауларын сотқа дейін реттеу жөніндегі іс-қимылдардың одан әрі алгоритмін әзірледі, сондай-ақ банк дауларының алдын алуға бағытталған ұсынымдар әзірленді. Банк саласында татуластыру рәсімдерін неғұрлым кеңінен енгізу, медиаторлар мен қарыз алушылардың қатысуымен тұрақты негізде келісім комиссияларын құру қажеттігі атап өтілді.